Choroba zwyrodnieniowa stawów (lub artroza) to schorzenie, które wpływa na stawy. Powoduje ból stawów, sztywność oraz powolny i postępujący spadek mobilności.
W tej chorobie dochodzi do erozji chrząstki pokrywającej stawy z powodu złożonej interakcji czynników biomechanicznych, genetycznych i biochemicznych, które wpływają na samą chrząstkę, kość i błonę pokrywającą staw.
Ile osób cierpi na chorobę zwyrodnieniową stawów?
Oblicza się, że nawet 70% populacji powyżej 50 roku życia ma radiologiczne objawy choroby zwyrodnieniowej stawów w niektórych stawach ciała, takich jak:
- kręgosłup,
- kolana,
- biodra,
- ręce.
Po osiągnięciu wieku 75 lat, nawet 80% populacji ma pewne radiologiczne objawy choroby zwyrodnieniowej stawów w różnych stawach. Jednak bardzo często te odkrycia nie są związane z obecnością objawów lub codziennymi problemami.
Co to jest artroza – choroba zwyrodnieniowa stawów?
Choroba zwyrodnieniowa stawów to postępująca degradacja chrząstki stawowej. Najpierw staje się krucha, a następnie staje się cieńsza, a na koniec znika i pozostawia kość odkrytą. Wraz z zanikiem chrząstki kość staje się gęstsza, poszerza podstawę podparcia, a na końcach rośnie – co na zdjęciach rentgenowskich widoczne jest przez tzw. Osteofity (ostrogi kostne).
Zniszczenie chrząstki prowadzi również do przemieszczenia się cząsteczek wywołujących stan zapalny błony pokrywającej stawy (błona maziowa), co powoduje ból, obrzęk i upośledzenie czynnościowe oraz przyspiesza zniszczenie stawu.
Co dzieje się w chrząstce?
Chociaż choroba zwyrodnieniowa stawów jest uogólnionym procesem, który narusza wszystkie struktury tworzące staw, to chrząstka stawowa odgrywa wiodącą rolę w tej chorobie. Pierwszą widoczną zmianą jest utrata gładkiego i jednorodnego wyglądu chrząstki w wyniku zmniejszenia liczby tworzących ją komórek. Później pojawiają się szczeliny i małe pęknięcia, które przekształcają się w głębokie pionowe rowki, które docierają do leżącej poniżej kości. Na krawędziach tych rowków zachodzi działanie naprawcze. Wreszcie dochodzi do postępującego rozpadu chrząstki, z bezpośrednim odsłonięciem znajdującej się poniżej kości. Prowadzi to do uwolnienia fragmentów chrząstki (wolnych ciał) i kości w kierunku jamy stawu, co może spowodować reakcję zapalną w samym stawie.
Przyczyny i czynniki ryzyka choroby zwyrodnieniowej stawów
Chociaż ostateczna przyczyna choroby zwyrodnieniowej stawów jest nieznana, istnieją pewne czynniki, które są bezpośrednio związane ze stopniową degradacją stawu.
Wiek – zużycie stawów zwiększa się wraz z wiekiem.
Otyłość – Wzrost masy ciała jest ważnym czynnikiem w rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów, zwłaszcza dolnego odcinka kręgosłupa, bioder i kolan. Im większa waga, tym większe obciążenie tych konstrukcji i większe zużycie. Warto więc dbać o zdrowie, aktywność i zrównoważoną dietę.
Urazy – sportowcy i osoby wykonujące zawody, które wymagają wykonywania powtarzalnych ruchów, są bardziej narażone na rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów. Tak dzieje się z zawodowymi piłkarzami cierpiącymi na chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego lub operatorami wiertarek pneumatycznych z chorobą zwyrodnieniową stawu łokciowego i nadgarstka. Warto tutaj wspomagać swój organizm i nie przeciążać go niepotrzebnie.