Split payment – narzędzie kontroli podatku VAT

split payment

1 lipca 2018 r. Ustawą z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw weszły w życie przepisy dotyczące mechanizmu podzielonej płatności (ang. split payment). Mechanizm ten ma pomóc w walce z wyłudzeniami podatku od towarów i usług poprzez rozdzielenie płatności na dwie kwoty: netto i VAT w transakcjach B2B. Podatek VAT trafia na specjalnie wyodrębniony rachunek bankowy (rachunek VAT), do którego sprzedawca ma ograniczony dostęp. W tym artykule przydatne informacje znajdzie zarówno przedsiębiorca (podatnik VAT), jak i nabywca.

Kto musi stosować split payment i od kiedy?

split payment od kiedy

Początkowo podatnicy VAT mogli korzystać z systemu podzielonej płatności nieobowiązkowo w każdej sytuacji. Osobą decyzyjną w tej kwestii jest nabywca płacący za towar lub usługę. Od niego zależy, czy sprzedawca otrzyma na podstawowy rachunek całość zapłaty czy kwotę pomniejszoną o wartość podatku VAT. Dlatego ta decyzja też pośrednio wpływa na płynność finansową sprzedającego.

Od 1 listopada 2019 r. wprowadzono zmiany w zakresie stosowania split payment. Na ich podstawie mechanizm podzielonej płatności jest obowiązkowy, gdy:

  • transakcje zawierane są relacji B2B (firma – firma). Mechanizmu podzielonej płatności nie można stosować w transakcjach B2C (firma – osoba prywatna).
  • kwota należności wynosi min. 15 000 zł brutto przy płatności za faktury dotyczące czynności, które zawiera załącznik nr 15 do ustawy o VAT.

Jak wynika z powyższych informacji, kupujący w określonych warunkach będzie musiał dzielić płatność. Resort finansów wprowadził tę zmianę, aby zabezpieczyć branże najbardziej narażone na wyłudzenia podatku. Obowiązkowy split payment dotyczy w sumie 150 grup towarów i usług, głównie objętych do tej pory odwrotnym obciążeniem, w tym m.in. usług i robót budowlanych, wybranego sprzętu elektronicznego, węgla, paliwa opałowego, stali i wyrobów ze stali, metali, złomu, części samochodowych.

Schemat postępowania przy wybraniu mechanizmu podzielonej płatności

Jeśli zdecydujesz się skorzystać z mechanizmu podzielonej płatności, będziesz poproszony o zlecenie tzw. komunikatu przelewu, który musi zawierać następujące dane:

  • kwotę podatku VAT (równą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury);
  • kwotę sprzedaży brutto (stanowiącą całość albo część wartości sprzedaży brutto);
  • numer opłacanej faktury;
  • numer NIP dostawcy towaru lub usługodawcy.

Dzięki tym danym bank automatycznie podzieli płatność:

  • wartość netto przekaże na rachunek podstawowy dostawcy;
  • kwotę podatku VAT przekaże na jego rachunek VAT.

Co warte wspomnienia, w mechanizmie split payment to Ty decydujesz, jaką kwotę wpłacisz na rachunek VAT sprzedawcy – może to być zarówno całość należności, jak i jej dowolna część. Bank nie zweryfikuje tych danych, ponieważ nie ma dostępu do faktur.

Czy osoba fizyczna albo firma, niebędąca płatnikiem VAT, może korzystać ze split payment?

podstawa podatkowa split payment

Przepisy prawa dotyczące rachunku VAT odnoszą się do podmiotów, dla których bank może prowadzić rachunki rozliczeniowe, co jest zdefiniowane w ustawie o prawie bankowym. Taki rodzaj rachunku jest przeznaczony dla osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, ale mających zdolność prawną oraz dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla przedsiębiorców. Dla osób fizycznych nie mających takiej działalności banki prowadzą rachunki oszczędnościowe i rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe.

Przepisy prawa mówiące o obowiązku prowadzenia przez bank rachunku VAT nie określają statusu posiadacza rachunku jako podatnika VAT, tym samym bardzo ważne jest, abyś ustalił, jakiego rodzaju rachunek jest prowadzony na Twoją rzecz przez bank. Płatności w mechanizmie split payment nie można dokonać na rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe (tzw. ROR-y). Zatem nawet jeżeli będziesz podatnikiem VAT, ale będziesz posiadał tylko rachunek typu ROR, mechanizm podzielonej płatności nie będzie dla Ciebie dostępny.

Obowiązkowy split payment dotyczy osób, które są wyłącznie czynnymi podatniki VAT – wystawiają faktury, wykazując w nich podatek VAT. Zaś opłacający takie faktury może być zarówno czynnym podatnikiem VAT, jak i zwolnionym od VAT.

Mechanizm podzielonej płatności – szybkie pytania i odpowiedzi

Mimo, że split payment obowiązuje już od pewnego czasu, pytania na jego temat są nadal częste. Poniżej znajdziesz odpowiedzi na kilka najczęściej pojawiających się wątpliwości związanych z mechanizmem podzielonej płatności.

Czy muszę zgłosić do urzędu skarbowego chęć korzystania ze split payment?

Nie ma takiego wymogu. Aby korzystać z mechanizmu podzielonej płatności nie musisz załatwiać żadnych formalności – od 1 lipca 2018 każdy przedsiębiorca, który prowadził rachunek firmowy, otrzymał taką możliwość.

W jaki sposób nastąpi rozliczenie płatności między bankami?

Rozliczenia w systemie split payment będą odbywały się poprzez polecenia przelewu w systemach Elixir, Sorbnet, ExpressElixir za pomocą specjalnego komunikatu przelewu. Możliwe będzie także rozliczenie z wykorzystaniem polecenia zapłaty. Rozliczenie dotyczy kwoty brutto.

Czy można płacić kartą płatniczą lub czekiem w przypadku korzystania ze split payment?

Mechanizm podzielonej płatności nie jest dostępny w rozliczeniach kartami płatniczymi i czekami. Co warte wspomnienia, zgodnie z art. 62a ust. 10 Prawa bankowego nie ma możliwości wydania do rachunku VAT instrumentów płatniczych, takich jak. karty płatnicze debetowe czy kredytowe.

Czy mechanizm split payment można zastosować do rozliczania faktury pro forma?

Faktura pro forma nie może być opłacana za pomocą podzielonej płatności. Zgodnie z przepisami, tego mechanizmu można użyć tylko pod warunkiem posiadania faktury w rozumieniu przepisów dotyczących VAT – faktura pro forma nie ma takiego charakteru. To dokument księgowy, nie stanowi podstawy do uiszczenia opłaty. Nie jest też dowodem zrealizowanej transakcji.

Podsumowanie

Mechanizm podzielonej płatności został wprowadzony do polskiego prawa w celu uszczelnienia systemu VAT i zlikwidowania tzw. luki w VAT. Co miało być pomocnym narzędziem dla skarbówki, okazało się ograniczeniem dla podatników. Proponowane rozwiązania w sposób systemowy pozbawiają ich możliwości swobodnego rozporządzania pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku VAT. Początkowo były one „zarezerwowane” wyłącznie na rozliczenie podatku VAT. Od 1 listopada 2019 firma może także przeznaczyć pieniądze z rachunku VAT na zapłatę podatku dochodowego (PIT lub CIT), składek ZUS czy akcyzy. Jednak wciąż nie można mówić w tym przypadku o dużej swobodzie finansowej. Takie działania martwią przedsiębiorców jeszcze z jednego powodu – mogą ograniczyć płynność finansową prowadzonych przez nich biznesów.

Polecamy:
Wybieramy program do faktur. Na co zwrócić uwagę?

Dodaj komentarz

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Obsługiwane przez: Investing.com