NARZĘDZIA FREZARSKIE DO OBRÓBKI METALI, CZYM SĄ?
Frezy do metalu to nic innego jak narzędzie wieloostrzowe skrawające w postaci wiertła. Występują przeważnie w postaci specjalnych końcówek wykonanych z metalu. Mają one wszechstronne zastosowanie przede wszystkim w budownictwie, branży meblarskiej oraz przemyśle ciężkim, np. metalurgicznym. Ścisłej rzecz ujmując, używamy ich podczas procesu obróbki zwanej skrawaniem. Obróbka dokonywana za pomocą frezarki albo tokarki. Maszyny tego typu mogą być używane w sposób manualny, czyli obsługiwane bezpośrednio przez operatora bądź są sterowane numerycznie CNC. Sterowanie numeryczne oznacza wpływanie układ, aby ten w czasie obrabiana elementów metalowych wykonywał swoją pracę w żądany, czyli zaprogramowany sposób.
Pamiętajmy również, że wiertła frezujące używane jako narzędzia wiertnicze w trakcie swojej pracy wykonują ruch obrotowy z zawrotną prędkością. Chodzi tutaj o ogromną liczbę obrotów w ciągu zaledwie 1 minuty.
KIEDY NALEŻY ICH UŻYWAĆ?
Narzędzia do obrabiania, czyli frezy znajdują szerokie zastosowanie w obróbce: powierzchni kształtowych i płaskich przedmiotów drewnianych, metalowych oraz powierzchni przedmiotów wykonanych tworzyw sztucznych. Jednakże w artykule tym nasza uwaga głównie koncentruje się na frezach przeznaczonych do obróbki powierzchni metalowych oraz stalowych. Przykładowo występujące i najczęściej używane wiertła to: węglikowe do metalu, z palcowe, trzpieniowe do wywiercania rowków lub wiertła palcowe stożkowe.
Pamiętajmy też szczególnie o stosowaniu się zawsze do poniższych zasad określających używanie narzędzi frezarskich:
a) HSS: jest typem stali szybkotnącej, która charakteryzuje się twardością o zakresie: 62 – 66 HRC.
b) HSSE: inaczej jest to stal szybkotnące kobaltowa, np. jej twardości wynosi 64 HRC.
c) HSSE-PM: to rodz. stali szybkotnącej (kobaltowej proszkowej), mającej twardość 69 HRC.
d) VHM: w przypadku tej stali używane są wiertła węglikowe (inaczej widiowe), twardość 90 HRC.
RODZAJE WYKORZYSTYWANYCH W PRZEMYŚLE FREZÓW – POD POSTACIĄ WIERTEŁ FREZOWYCH
W przemyśle metalurgicznym wyróżniamy m.in. podział frezów ze względu na ich kształt oraz zastosowanie w konkretnych sytuacjach:
[Wiertła trzpieniowe]: Wiertła frezowe palcowe do metalu posiadają własny trzpień (inna potoczna ich nazwa to trzpieniowe), zatem ze względu na budowę określa się je frezami palcowymi. Narzędzia tego typu wytwarzane są w wymiarach o średnicy od fi 1 mm do fi 40 mm . Istnieje również wariant poniżej 1 mm średnicy, ale wówczas są to mikro narzędzia wiertnicze. Końcówki narzędzi wiertniczych posiadają różną budowę, np. mają one ostrza czołowe takiego umieszczane na powierzchni czołowej (dlatego potocznie nazywa się je jako czołowe) oraz ostrza kątowe, które znajduje się na dwóch powierzchniach stożkowych (stąd też nazwa frez stożkowy).
Jednocześnie produkowane są również narzędzia wiertnicze z ostrzem centralnym oraz nie centralnym. Ten rodzaj wierteł trzpieniowych charakteryzuje się sposobem umiejscowienia na ich powierzchni ostrzy.
PODZIAŁ FREZÓW ZE WZGLĘDÓW NA TYP OSTRZA
Zasadniczo dzielimy je na dwa podtypy: [Ostrza centralne i nie centralne]: a) Narzędzia wiertnicze z ostrzami centralnymi pozwalają na frezowanie wgłębne (tzw. pionowe) w obrabianej strukturze metalu. Wykorzystywanie w pracy tego wariantu narzędzia nie wymaga wcześniejszego wykonywania otworu. Dzięki temu zwiększeniu ulegają możliwości stosowania wierteł frezujących do poszerzonych prac.
Przykładowo w trakcie frezowania z chwytem walcowym, wtenczas średnica wywiercanego otworu morzę mieć do fi 20 mm głębokości. b) Drugim podtypem narzędzia są wiertła z przeznaczeniem do frezarek i tokarek, które w swojej budowie mają zawarty tzw. stożek z gwintem (bez grzybka). Ten typ wierteł do maszyn frezujących powstaje z reguły bez ostrzy centralnych. Mają one takie samo praktyczne zastosowanie jak narzędzia dodatkowo uzbrojone w ostrza centrale.
[Frezowanie z użyciem narzędzi wiertniczych — podtyp nasadzany]: Odmiana frezów używanych do przeprowadzania procesu frezowania, tzw. nasadzanych do metalu ma podobne praktyczne wykorzystanie, równie jak frezy palcowe, jednak z jedną różnicą. A mianowicie wymagają używania ostrzy ze trzpieniem w procesie obrabiania powierzchni metalu. Ostrza te spotykane są w średnicach, które wynoszą odpowiednio od fi 40 mm do fi 125 mm.
NARZĘDZIA FREZUJĄCE – PODZIAŁ ZE WZGLĘDU NA GEOMETRYCZNOŚĆ OSTRZY WIERTNICZYCH
Ze względu na samą geometrię ostrzy, używane w branży wiertła frezujące dzielimy je na: wiertła kątowe, walcowo-czołowe, a także walcowo-czołowe i jednostronne (do przecinania) oraz tarczowe trzystronne.
Wiertła do frezowania pod kątem (czyli kątowe) służą m.in. do wykonywania rowków kątowych oraz trapezowych w obrabianie powierzchni. Z kolei narzędzia wiertnicze walcowe wykorzystujemy podczas obróbki różnorodnych powierzchni. Kolejny podtyp wierteł frezujących walcowo-czołowych służy do przeprowadzania obróbki dot. odnoszącej się do przeróżnych płaszczyzn (w tym płaszczyzn z obrzeżem). Co więcej, wyróżniamy jeszcze wiertła używane do przecinania oraz tarczowe trzystronne. Te ostatnie wyposażone są w ostrza proste, a także w ostrza trzystronne naprzemianskośne. Ostrza naprzemianskośne wykorzystywane są w przemyśle metalurgicznym w czasie tworzenia rowków o zarysie prostoliniowym.
Frezy możesz zamówić na stronie https://sklep.yg-1.pl/frezowanie,s1001,cp276,pl.html
WYKORZYSTANIE WIERTEŁ W CZASIE FREZOWANIA – W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU STALI LUB METALOWEJ POWIERZCHNI
Oprócz tego same wiertła frezowe dzielimy ze względu na typ materiału metalowego, na którym będziemy dokonywali jego obróbki.
[Wiertła do obróbki metali — kształtowe]: Powszechnie stosowaną praktyką w branży jest tzw. frezowanie elementów pod kątem. Metoda taka ma zastosowanie podczas obrabiania nietypowego kształtu powierzchni roboczej. Ponadto narzędzia te występują w wersji materiałowej jako HSS oraz rzadziej spotykanej i określanej jako HSSE. Najczęściej możemy zetknąć się z podtypem określanym jako walcowy (inaczej walcowaty).
KRÓTKIE POSUMOWANIE CAŁOŚCI
Od tej chwili znany jest nam ogólny podział frezów. Równocześnie wiemy już, do czego są one wykorzystywane. Na koniec, pamiętajmy zawsze o zachowaniu wszelkich i obowiązkowych zasad BHP w pracy. Szczególnie jeśli pracujemy w branżach zajmujących się na co dzień obórką metali , gdzie mamy do czynienia z maszynami do obrabiania typu CNC oraz innymi ich odpowiednikami