Przy uruchamianiu startupu jego założyciel nie ma wiele opcji w zakresie źródeł finansowania. Finansowanie startupu w tej fazie rozwoju polega głównie na pozyskaniu kapitału od inwestorów. Kapitału dostarcza przede wszystkim rodzina i przyjaciele, a także anioły biznesu i fundusze Seed Capital.
Na wczesnym etapie rozwoju, startup to często zaledwie pomysł ze wstępnym modelem biznesowym. Na tym etapie hipotezy dotyczące potencjalnego rynku docelowego nie zostały w żaden sposób zweryfikowane. Ze względu na brak środków finansowych większość startupów nie jest stanie stworzyć minimum viable product, aby poddać pomysł ocenie rynku.
Na tym etapie, większość startupów nie ma możliwości rozwoju poprzez finansowanie wewnętrzne, czyli bootstrapping.
Z tych powodów, wczesna faza rozwoju startupu charakteryzuje się bardzo wysokim ryzykiem inwestycyjnym. Oznacza to, że startup i jego założyciel najczęściej nie mają możliwości pozyskania finansowania bankowego.
Finansowanie bankowe można brać pod uwagę wtedy, gdy założyciel startupu zaciągnie prywatny kredyt. Ta opcja będzie dostępna tylko dla osób z wysoką zdolnością kredytową, pozyskaną dzięki długoletniej pracy na wyższym stanowisku. Inna możliwość to przedstawienie solidnego zabezpieczenia. Takim zabezpieczeniem na przykład może być nieruchomość.
Dla większości startupów, jedyną opcją na dalszy rozwój jest pozyskanie finansowania zewnętrznego.
Potencjalnymi inwestorami w startupie na początku jego działania są przede wszystkim:
- rodzina, przyjaciele i znajomi,
- anioły biznesu,
- fundusze Venture Capital.
Wsparcie od rodziny, przyjaciół i znajomych
Na najwcześniejszym etapie rozwoju startupu najczęstszym dostawcą kapitału jest rodzina, przyjaciele i znajomi założyciela startupu. W większości przypadków, kwoty inwestycji tej grupy inwestorów nie są wysokie. Wahają się one od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Znajomi, przyjaciele i rodzina to grupa, która często udziela finansowania w oparciu głównie o zaufanie do założyciela startupu. Ci inwestorzy nie dokonują zazwyczaj głębokiej analizy projektu.
Finansowanie startupu przez rodzinę i przyjaciół założyciela startupu opiera się w dużym stopniu na zaufaniu. Ta grupa inwestorów często dostarcza kapitał nawet wtedy, gdy przedsięwzięcie formalnie nie istnieje jako firma. Środki finansowe przekazywane są często jako pożyczka z możliwością przyszłej „konwersji” na kapitał udziałowy w spółce.
Finansowanie startupu przez anioły biznesu
Większych kwot kapitału dostarczają startupowi anioły biznesu. Ta grupa inwestorów nie jest jednorodna. Można do niej zaliczyć zarówno osoby z dużym doświadczeniem w zakresie dokonywania inwestycji Venture Capital, jak i osoby bez takiego doświadczenia.
Aniołami biznesu są najczęściej osoby, które odniosły sukces biznesowy w działalności innej niż inwestycje kapitałowe w startupy.
Anioły biznesu inwestują znacznie większe kwoty niż przyjaciele i rodzina założyciela startupu. Często współpracują oni ze specjalistami z zakresu inwestycji Venture Capital. Przed dokonaniem inwestycji przeprowadzają oni mniej lub bardziej zaawansowane analizy startupu i jego rynku.
Finansowanie startupu przez fundusze Venture Capital
W praktyce, fundusze Venture Capital unikają inwestycji w przedsięwzięcia na bardzo wczesnym etapie rozwoju projektu. Na tych etapach inwestują przede wszystkim wyspecjalizowane fundusze VC, czyli fundusze Seed Capital.
Prawdopodobieństwo przeprowadzenia inwestycji przez fundusz wzrasta wraz z rozwojem startupu. Przykładowo, fundusz będzie bardziej zainteresowany startupem, który był już w stanie przeprowadzić rozpoznanie rynku w ramach minimum viable product.
Pozyskanie funduszu jako inwestora ma bardzo formalny charakter. Fundusze oczekują dobrego przygotowania do takiego procesu. Założyciel startupu powinien przygotować między innymi teaser inwestycyjny i model finansowy. Negocjacje z funduszem są skomplikowane i wymagają wsparcia biznesowego i prawnego.
Autor: Mariusz Malec
Mariusz Malec to ekspert z zakresu inwestycji na rynku Venture Capital, założyciel i zarządzający firmą doradczą Private Equity Consulting. Prowadzi specjalistyczny blog. Firma wspiera przedsiębiorców w takich obszarach jak sprzedaż firmy, wycena firmy i pozyskiwanie finansowania.